ALS hastalığını dünya çapında yaygınlaştıran İngiliz Bilim Adamı Stephan Hawking de yıllarca bu hastalıkla mücadele etti. ALS’nin kesin bir tedavisi olmasa da yapılabilecek tek şey hastalığı erken tespit edip semptomlarının hafif olmasını sağlamaktır. ALS hakkında sık sorulan tüm soruların yanıtları burada!
ALS HASTALIĞI NEDİR?
Beyin ve omurilikte yer alan ve kaslarımızın çalışmasını sağlayan motor nöron adı verilen hücrelerin bilinmeyen bir nedenden dolayı kendi kendine işlevini yerine getiremeyip yok olmasıyla ortaya çıkan tıbbi motor nöron hastalığı olarak tanımlanır.
İstemli kaslar çiğneme, yürüme ve konuşma gibi günlük hareketlerden sorumludur. ALS hastalığı ilerleyicidir ve normalde yaptığımız hareketleri kötüleştirme eğilimindedir. Günümüzde ALS hastalığının ilerlemesini durduracak ya da tam iyileşme sağlayacak bir tedavi seçeneği bulunmuyor ancak bu konuyla ilgili araştırmalar halen devam ediyor.
ALS’NİN NEDENLERİ NELERDİR? GENETİK MI?
Hastalığın kesin bir tedavisi olmadığı gibi kesin sebebi veya nedeni de bulunamamıştır. Ancak öne sürülen bazı varsayımlara göre uzmanlar genetik faktörlerin etkili olabileceğini söylüyor. Bu hastaların yaklaşık %10’unda bazı genler ya çalışmıyor ya da hatalı çalışıyor.
Ve ayrıca; Hastalığın ortaya çıkmasında radyoaktivite, çeşitli zararlı ışınlara maruz kalma, zararlı ilaç ve kimyasallara maruz kalma, ağır metaller, bazı enfeksiyonlar (özellikle bazı viral enfeksiyonlar), yetersiz beslenme, çok fazla maruz kalma gibi birçok farklı neden etkili olabiliyor. yük. Ancak kesin bir şey söylemek ne yazık ki mümkün değil.
ALS HASTALIK BELİRTİLERİ
ALS’nin erken tanısında en sık görülen belirtiler şunlardır:
-
Yürürken tökezlemek,
-
Eşya taşımada zorluk,
-
konuşma bozukluğu,
-
yutma problemleri,
-
Kaslarda kramp ve sertlik,
-
Başını dik tutmakta zorluk
ALS başlangıçta yalnızca bir eli etkileyebilir. Veya sadece tek bacağınızda sorun olabilir, bu da düz bir çizgide yürümeyi zorlaştırıyor ve bunu fark etmeyebilirsiniz. Ancak ALS ilerledikçe kontrol ettiğiniz kasların neredeyse tamamı hastalıktan etkilenir.
ALS ilerledikçe belirtiler:
-
Kaslarda ciddi güçsüzlük,
-
Kas kütlesinde azalma,
-
Çiğneme ve yutma problemlerinde artış
-
Artan kas ağrısı nedeniyle uyuyamama
-
nefes almada zorluk
ALS HASTALIĞI TEDAVİSİ
ALS hastalığının tedavisi dünya çapında henüz bulunamadı. Bu nedenle erken teşhisle hastanın yaşam kalitesini artıracak tedavi prosedürleri uygulanır.
ALS tedavisinde FDA (Gıda ve İlaç İdaresi) tarafından onaylanan iki farklı ilaç türü olan Riluzole ve Edaravone kullanılmaktadır. Riluzol bazı kişilerde hastalığın ilerlemesini yavaşlatır. Bu etkiye, ALS’li kişilerin beyinlerinde sıklıkla yüksek seviyelerde bulunan glutamat adı verilen kimyasal habercinin düzeylerini azaltarak sahiptir. Riluzol, hap şeklinde ağızdan alınan bir ilaçtır. Edaravone hastaya intravenöz olarak verilir ve daha etkili olmakla birlikte önemli yan etkilere de neden olabilir.
ALS ÖLDÜRÜR MÜ?
ALS hastalığının ileri evresinde ne yazık ki ölüm meydana gelebilmektedir. İleri evre bir hastanın yaşam beklentisi 3 ile 5 yıl arasında değişmektedir ve erken tanı ile bu süreç çok daha az ağrılı hale getirilebilmektedir.
